Öğrencilerin okullarına taşınması hizmetlerine dair, ilgili bakanlıklar tarafından birçok yönetmelik çıkarılmış zaman zaman da bu yönetmeliklerde değişiklikler yapılmıştır. Daha çok hizmetin ticari boyutlarına ağırlık verildiğinden ülke gündeminde ilk sıralara yerleşen servis araçları kazaları veya servis araçlarında gerçekleşen olaylar sonucu kamuoyunun beklentilerini karşılayacak yönetmelik değişikliği vaatlerinde bulunulsa da yapılan değişikliklerde öğrencilerin güvenli ve düzenli taşınmasına yönelik ihtiyaç unutulmuş; bu girişimler servis şoförleri veya ticaret odalarının maliyet olarak güvenlik standartlarının aşağı çekilmesiyle sonuçlanmıştır. İşin önemi ve gereği bu hizmetin tarafı olması gereken Millî Eğitim Bakanlığı konunun dışında tutulup, okul servis araçları hizmeti yalnızca taşımacılık faaliyeti olarak değerlendirilmiş İçişleri Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı tarafından çeşitli yönetmelikler yayımlanmıştır.

25 Ağustos 2021 gün ve 31579 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Okul Servis Araçları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile kamu yararı ve hizmet gerekleri ile bağdaşmayan önemli değişiklerin iptali ve öncelikle yürütülmesinin durdurulması için Eğitim Sen olarak dava açtık. Açtığımız davanın konuları kısaca şöyle:

• Okul servis araçlarında, aracın içinin görünmesini ve denetlenebilir olmasını sağlayan beyaz cam dışında cam kullanılmaz ifadesi “şeffaf cam” olarak şeklinde değiştirilmiş; bu da öğretmenler, veliler ve okul idarecileri için belirsizlik oluşturmuştur. Şeffaf cam ile ilgili teknik bilgi ve detaylar yoktur ve şeffaf cam ifadesi beyaz cam şartı yerine getirilmiş bir ifadedir.
• Ortaokul ve lise öğrencilerinin servis araçları, okul servis araçlarında rehber bulundurma zorunluluğu kapsamından çıkartılmıştır. Yaş ve gelişim farkları ile fiziksel eşitsizlik bu yaş aralığında daha belirgindir ve bu yaş grubundaki öğrencilerin güvenli ve düzenli bir şekilde yolculuklarının tamamlanabilmesi için servis araçlarında rehber bulunması şarttır.
• Okul servis araçlarındaki rehber personelin niteliksizliğini ve yetersizliğini teşvik eder şekilde, personelin en az lise mezunu olması şartı, en az ilkokul mezunu olması şeklinde değiştirilmiştir. Rehber personelin eğitim düzeyinin daha da yükseltilmesi hedeflenmelidir. İlkokul mezunlarına istihdam açmak gibi popülist politikalar yerine disiplin, iletişim, düzen sağlama, sorun çözme gibi nitelikler bu hizmet için özellikle dikkate alınmalıdır.
• Çocuklar için oturma yeri, emniyet kemeri, çantaların güvenli muhafazası, kayıt sistemi gibi araç özelliklerinin öncelikli önemde olması gerekirken, okul servis araçları için 10 yaş sınırı, 1 Ocak 2018 öncesi servis aracı olarak tescil edilmiş araçlarda kaldırılmıştır.
• Servis araçlarının 12 yaşından küçük olması şartı ise Covid-19 salgını gerekçe gösterilerek, belirli zaman aralığında muayeneden geçerse 15 yaş altından küçük olabilir şeklinde değiştirildi. Bu değişiklikle Covid-19 önlemlerinden olumsuz etkilenen servis hizmet sağlayıcıları lehine, salgının faturası öğrencilere çıkartılmak istenmektedir.

Dava konusu ettiğimiz yönetmelik değişikliği hükümleri Anayasa ve tarafı olunan BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne aykırıdır ve bu hükümler güvence altına alınmış hakların kullanımına sınırlama getirmektedir. Çocukların yaşam, güvenlik, eğitim, fiziksel ve ruhsal gelişim haklarına yönelik yüksek yararı yerine hizmet sunan kişilerin kârlarını artırmaları, maliyetleri düşürmeleri esas alınmış, sosyal devlet ve hukuk devleti olma ilkesi unutulmuştur. Parasız ve fırsat eşitliğine dayalı zorunlu eğitim çağındaki çocukların servis hizmetinin kalitesi ve güvencesi İçişleri Bakanlığı tarafından Anayasa ve sözleşmeye aykırı düzenlenmiştir. Bir an önce yönetmeliğin yürütmesi durdurulmalı ve yönetmelik iptal edilmelidir.