Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Personel Dairesi, 28.05.2020 tarihli ve “ÖYP Yurt Dışı Görevlendirme” konusuyla üniversitelere gönderdiği yazıda, araştırma görevlilerinin haklarını kısıtladığını gösteren mahkeme kararını duyurmuş; ancak olası mağduriyetlerin önüne geçmek yerine ciddiyetten uzak, sorumluluğunu gizler bir çabaya girişmiştir.

Sendikamızın adına da açıkça yer verilen söz konusu yazıda YÖK, kazandığımız dava sonrasında burs kazanarak yurt dışı görevlendirmeleri yapılan araştırma görevlilerine yönelik, “biz sizi gönderdik ama Eğitim Sen bu kararımıza dava açtı” algısı yaratmak istemektedir.

Halbuki YÖK, ÖYP kapsamında atanmış olup kadrosu 50/d’ye dönüştürülen ya da 33/a kadrosuna atanan araştırma görevlilerinin yurt dışı görevlendirmelerinde hukuka aykırı biçimde ayrımcılık yapmış ve yine hukuka aykırı biçimde sınırlandırma getirmiştir. Sendikamız da söz konusu araştırma görevlilerinin haklarını korumak amacıyla yapılan düzenlemeyi yargıya taşımıştır. Şöyle ki;

• Söz konusu ayrımcılığın nedeni, 2547 sayılı yasa kapsamındaki yurt dışı görevlendirmelerinde YÖK’ün yaptığı gibi ÖYP’li, 50/d’li, 33/a’lı diye araştırma görevlilerinin ayrılmamış olması, herkes için aynı hakların tanınmış olmasıdır.
• Getirilen hukuka aykırı sınırlandırma ise YÖK’ün asıl derdini en net biçimiyle göstermektedir. Çünkü YÖK’ün söz konusu iptal edilen düzenlemesinde, yurt dışına görevlendirme için “yurt dışından burs sağlanması” koşulu getirilmiştir. Oysa mevzuatta böyle bir koşul bulunmamaktadır. Bu koşulun hukuksuzca getirilmesinin tek nedeni YÖK’ün yurt dışına görevlendirme yapacağı akademisyenlere herhangi bir ödeme yapmak istememesidir.

Halbuki sendikamızın kazandığı davanın karar metni incelendiğinde Danıştay’ın şu vurguları yaptığı rahatlıkla görülebilecektir:

• Kanunda öğretim elemanlarının tamamı için tanınmış bir hakkın kullanımında, YÖK bir karar alarak bazı araştırma görevlilerine bu hakkı tanımıyorum diyemez. Bu Anayasa’nın 10. maddesi ile düzenlenen eşitlik ilkesine aykırıdır!
• Kanunda, öğretim elemanlarının yurt dışında görevlendirilmeleri açık ve net biçimde iki şekilde tanımlanmıştır. Üstelik bu görevlendirmeler aylıklı olabileceği gibi aylıksız da yapılabilmektedir. Söz konusu uygulamanın 657 sayılı yasada da karşılığı olduğu belirtilmiştir. “Dolayısıyla öğretim elemanları arasında bir ayırıma ya da sınırlandırmaya gidilmediği gibi herhangi bir istisnaya da yer verilmemiştir.” Böylesi bir düzenleme açıkça kanuna aykırıdır!
• “Herhangi bir istisna ya da sınırlandırma söz konusu olmadığından, “Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı” kapsamında olmaksızın Kanunun 50. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi kadrosuna atanmışlar ile “Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı” kapsamında 33. maddenin (a) fıkrası uyarınca araştırma görevlisi kadrosuna atanarak, sonradan bu statüye alınanların bu konudaki hak ve yetkilerinde eşitsizlik yaratacak nitelikte düzenlemelerin yapılamayacağı kuşkusuzdur.”!
• “Kanunda yer almayan bir sınırlandırma getirildiği ve bu kişilerin yurtdışına gidebilmesinin sadece dış burs sağlanması koşuluna bağlandığı anlaşılmaktadır.”

Görüleceği üzere Danıştay, YÖK’ün araştırma görevlilerine lütuf gibi sunduğu bir düzenlemeyi iptal ederken, araştırma görevlilerinin iptal edilen düzenlemeden daha fazla hakları olduğunu tespit etmiştir. Bu nedenle YÖK’ün yapması gereken, hukuka uygun biçimde hareket etmesi ve söz konusu araştırma görevlilerinin haklarını tırpanlamayı bırakması, oluşabilecek her türlü mağduriyetin önüne geçmesidir. 

Araştırma görevlilerinin haklarını korumak için kazandığımız bir davada gerçekleri gizleyerek, oluşabilecek mağduriyetlerin nedeni olarak kazandığımız davayı ileri sürenlere karşı gerçekleri ifade etmeye devam edeceğimizden kimsenin şüphesi olmamalıdır. Unutulmamalıdır ki sendikamız, eğitim ve bilim emekçilerinin haklarını ve çıkarlarını her alanda korumayı sürdürecek, YÖK’ün söz konusu yargı kararı sonrasında atacağı adımları takip edecek, yaratacağı yeni hak kayıplarına karşı mücadelesini sürdürecektir.